Η Διδασκαλία της Δεύτερης Γλώσσας στους Μετανάστες

ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ[1]

Χρίστος Αλεξανδρίδης

Καθηγητής ξένων γλωσσών

Παρόλο που η διδασκαλία της δεύτερης γλώσσας στους μετανάστες εντάσσεται στα πλαίσια της διδακτικής των ξένων γλωσσών, παρουσιάζει εντούτοις αρκετές ιδιαιτερότητες που έχουν να κάνουν τόσο με την προσωπική ιστορία του καθενός, όσο και με την ιδιομορφία των συνθηκών επαφής των μεταναστών με την πραγματικότητα της χώρας υποδοχής.

Είναι γνωστό ότι ο μετανάστης έχει αναγκαστεί ν’ αφήσει τη χώρα του και τα αγαπημένα του πρόσωπα για ν’ αναζητήσει καλύτερη τύχη αλλού ή για ν’ αποφύγει διακρίσεις και κάθε είδους διώξεις. Όταν φτάνει στη χώρα υποδοχής είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και επομένως φορέας ενός πολιτισμού και του γλωσσικού οργάνου έκφρασής του, που διαφέρουν κατά κανόνα ριζικά από εκείνα του νέου περιβάλλοντος στο οποίο είναι υποχρεωμένος να ζει και να εργάζεται. Το πέρασμα αυτό όμως από μια κοινωνικο-πολιτισμική πραγματικότητα σε μια άλλη δημιουργεί το αποκαλούμενο πολιτισμικό σοκ, το οποίο με δυσκολία ξεπερνά κανείς. Αλλά και οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας των μεταναστών δεν είναι οπωσδήποτε οι καλύτερες δυνατές. Όλα αυτά αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες κάθε είδους φραγμών που εμποδίζουν την ένταξη των ξένων στη νέα πραγματικότητα και την επικοινωνία μέσα σ’ αυτήν, άρα και την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας.

Ας δούμε όμως κάπως πιο αναλυτικά πώς επιδρούν οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν την περίπτωση των μεταναστών στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και πώς πρέπει να τις χειριστεί ο διδάσκων για να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στη δουλειά του.

Δεν θα υπεισέλθουμε εδώ σε θέματα διδακτικής το αντικείμενο της οποίας θεωρείται γνωστό από τους διδάσκοντες τις ξένες γλώσσες.

1. Ο μετανάστης ως φορέας πολιτισμού

Στις άυλες αποσκευές του ο μετανάστης κουβαλάει, κοντά σε όλα τα άλλα, τη γνώση ενός ή περισσοτέρων κωδίκων επικοινωνίας, ένα μορφωτικό επίπεδο που ποικίλλει ανάλογα με τις περιπτώσεις, εδραιωμένες θρησκευτικές, πολιτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις και άρα μια προσωπική κοσμοθεωρία.

Το πολιτισμικό σοκ που, όπως εξηγήσαμε ήδη, δημιουργείται από την επαφή με τη νέα πραγματικότητα, η οποία πολλές φορές απαιτεί ριζικές αλλαγές στην προσωπικότητα του μετανάστη, ξεπερνιέται σταδιακά και με αρκετή προσπάθεια και κόπο.

Στην αρχή ο μετανάστης εντυπωσιάζεται και μάλιστα αισθάνεται και ευφορία από τη νέα κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί και από το τέλος των περιπετειών της μετακίνησής του. Σε ένα δεύτερο στάδιο αισθάνεται έντονη την επίδραση στην προσωπικότητά του των πολιτιστικών διαφορών και το γεγονός αυτό τον συγκλονίζει δημιουργώντας του δυσάρεστες καταστάσεις, τις οποίες επιτείνουν και παράγοντες που έχουν σχέση με την εργασία, τις συνθήκες διαβίωσης κ.α. Στο τρίτο στάδιο έχει προχωρήσει ήδη στην υιοθέτηση κάποιον στοιχείων της νέας πολιτιστικής πραγματικότητας, ενώ άλλα εξακολουθούν να μένουν ξένα. Ο μετανάστης με άλλα λόγια έχει αρχίσει να αποδέχεται τις διαφορές στον τρόπο σκέψης και έκφρασης. Στο τέταρτο στάδιο έχουμε μια αφομοίωση ή μια προσαρμογή, μια αποδοχή, με άλλα λόγια, του νέου πολιτισμού και εμπιστοσύνη στο «νέο» εγώ που έχει δημιουργηθεί στα πλαίσια της νέας κατάστασης.

Το μέγεθος του πολιτιστικού σοκ και το ξεπέρασμά του δεν διαφέρουν μόνο από άτομο σε άτομο, αλλά και από πολιτισμό σε πολιτισμό. Οι Ευρωπαίοι μετανάστες, για παράδειγμα, και κυρίως οι μεσογειακής προέλευσης προσεγγίζουν ευκολότερα την ελληνική πολιτιστική πραγματικότητα απ’ ότι οι Ασιάτες ή οι Αφρικανοί.

Μεταξύ πολιτιστικού σοκ και εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας υπάρχει αλληλεπίδραση: ένα έντονο σοκ μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην προσέγγιση προς τη νέα γλώσσα, αλλά και η γλωσσική επάρκεια του μετανάστη μπορεί να τον διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό να ξεπεράσει τα εμπόδια και η ένταξή του να γίνει γρήγορα και με μεγαλύτερη ευκολία.

2. Οι πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη

Η γλώσσα, ως γνωστόν, είναι μέσο επικοινωνίας και φορέας πολιτισμού. Ο μετανάστης, επομένως, μέσω της γλώσσας θα μάθει και τον νεοελληνικό πολιτισμό. Βέβαια γι’ αυτόν η τάξη δεν αποτελεί τη μοναδική πηγή γνώσης, γιατί καθημερινά βομβαρδίζεται από μηνύματα που έρχονται από διάφορες κατευθύνσεις και όλα αυτά αποτελούν γλωσσικές και πολιτιστικές εισροές (inputs).

Ο ρόλος του διδάσκοντα, ωστόσο, είναι σημαντικός γιατί βοηθάει στη συστηματοποίηση των γνώσεων, στην εξήγηση των πολιτιστικών διαφορών, στην ομαλή προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, όπως εξηγήσαμε ήδη.

Για να είναι όμως ο διδάσκων αποτελεσματικός στη δουλειά του θα πρέπει να γνωρίζει στοιχεία πολιτισμού (αν είναι δυνατόν και γλώσσας) των χωρών προέλευσης των μεταναστών. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει αφενός να κατανοήσει καλύτερα τους μαθητές του, αφετέρου να εξομαλύνει τις πολιτιστικές διαφορές μέσα στην τάξη και να αποφύγει τυχόν παρεξηγήσεις που θα ήταν ικανές να βλάψουν την ομαλή εξέλιξη των μαθημάτων και τη διάθεση για μάθηση των μαθητών του. Σε μια τάξη, για παράδειγμα, όπου υπάρχουν μουσουλμάνοι μαθητές και μαθήτριες ο διδάσκων οφείλει να γνωρίζει ότι για θρησκευτικούς και πολιτισμικούς λόγους οι γυναίκες θα πρέπει να αποτελούν ξεχωριστή ομάδα από τους άντρες.

Οι διαφορές και οι ιδιαιτερότητες, αλλά και οι ενδεχόμενες ομοιότητες μεταξύ πολιτισμών, αφού εντοπιστούν, θα αποτελέσουν αντικείμενο διδασκαλίας και διαλόγου μέσα στην τάξη, χωρίς διάθεση σύγκρισης και κριτικής, για την καλύτερη προσέγγιση και επικοινωνία των μαθητών και την πολιτιστική και γλωσσική τους καλλιέργεια. Με κάθε ευκαιρία, φυσικά, θα πρέπει να τονίζεται ότι δεν υπάρχουν ανώτεροι και κατώτεροι, καλύτεροι και χειρότεροι πολιτισμοί και γλώσσες, αλλά μια υπέροχη ποικιλομορφία, που οφείλεται στις ιστορικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες κάθε λαού.

Ο μετανάστης, επειδή είναι υποχρεωμένος να συναναστρέφεται καθημερινά Έλληνες, έρχεται αντιμέτωπος πολλές φορές με τρόπους συμπεριφοράς που του είναι εντελώς ξένοι και γι’ αυτό ακατανόητοι και πολλές φορές ενοχλητικοί. Το γεγονός αυτό μπορεί να δημιουργήσει παρεξηγήσεις και καμιά φορά και ένταση μέσα και έξω από το σχολείο.

Τα στερεότυπα αυτά ελληνικής συμπεριφοράς, που αποτελούν σημειωτέον στοιχεία πολιτισμού, θα πρέπει να αναλυθούν και ερμηνευθούν μέσα στην τάξη, να γίνει σύγκριση με αντίστοιχες καταστάσεις άλλων πολιτισμών και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα για την καλύτερη κατανόηση και επικοινωνία μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών. Για παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη χρήση του τύπου ευγενείας στην καθημερινή ομιλία. Η τήρηση των τύπων ευγενείας στη γλώσσα μας δεν είναι και τόσο αυστηρή, όπως σε άλλες γλώσσες. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει για πολλούς ξένους έλλειψη σεβασμού. Αλλά και ο συνήθως ανεβασμένος τόνος φωνής μεταξύ Ελλήνων συνομιλητών μπορεί να οδηγήσει πολλούς ξένους στο συμπέρασμα ότι αυτοί φιλονικούν.

Ο μετανάστης, κατά συνέπεια, θα πρέπει παράλληλα προς τη γλώσσα να μάθει να κατανοεί και τις συμπεριφορές αυτές, γιατί με τον τρόπο αυτό θα πλησιάσει ευκολότερα τους άλλους, θα αποφευχθούν τα πολιτισμικά και γλωσσικά στεγανά μέσα σε μια κοινωνία και θα προαχθεί η πολυπολιτισμικότητα.

3. Ο μετανάστης ως μαθητής

Ο χειρισμός του μετανάστη μέσα στην τάξη υπόκειται στους κανόνες εκπαίδευσης των ενηλίκων λαμβανομένων πάντα υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που εξηγήσαμε πιο πάνω.

Κατ’ αρχάς πρέπει να επαναλάβουμε ότι το σχολείο δεν αποτελεί για το μετανάστη τη μοναδική πηγή εκμάθησης της δεύτερης γλώσσας. Το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον εκπέμπει συνεχώς σωρεία γλωσσικών μηνυμάτων (οπτικών και ακουστικών κυρίως) που αποτελούν για το μετανάστη μια πρόκληση προς την οποία αντιδρά υποχρεωτικά χρησιμοποιώντας, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, και αυτός τον ίδιο κώδικα των εκπεμπομένων μηνυμάτων, προκειμένου να επικοινωνήσει όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά. Έτσι αρχίζει σιγά σιγά να μαθαίνει τη δεύτερη γλώσσα (τα ελληνικά στην προκειμένη περίπτωση) και με το πέρασμα του χρόνου οι γλωσσικές αυτές εισροές αποτελούν ένα υπολογίσιμο υπόβαθρο επάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί η γλωσσική του πρόοδος. Με τον καιρό οι ανάγκες για επικοινωνία εξειδικεύονται και παίρνουν νέες και περίπλοκες μορφές οπότε προβάλλουν επιτακτικοί οι λόγοι επέκτασης, εμβάθυνσης και συστηματοποίησης των γνώσεων, γεγονός που θα οδηγήσει το μετανάστη στο κατώφλι του σχολείου. Όταν αποφασίσει πια να μπει στην τάξη μπορεί να γνωρίζει ήδη αρκετά καλά τη γλώσσα, έστω και αν το επίπεδο της γλωσσικής του επάρκειας αντανακλά τον περιορισμένο χώρο δράσης του μετανάστη.

Είναι προφανές ότι από το σχολείο προσδοκά συγκεκριμένα πράγματα που έχουν σχέση τόσο με την κάλυψη των γλωσσικών του αναγκών επικοινωνίας (δυνατότητα ανάγνωσης και κατανόησης απλών κειμένων, συμπλήρωση εντύπων, σύνταξη αιτήσεων, προφορική επικοινωνία για τρέχοντα ζητήματα που έχουν σχέση με την καθημερινότητα και την εργασία κ.α.), όσο και με θέματα κοινωνικοποίησης και πολιτιστικής ενσωμάτωσής του.

Διαφορετική είναι φυσικά η κατάσταση όσων έχουν λίγο χρόνο παραμονής στη χώρα υποδοχής. Οι γνώσεις τους στη δεύτερη γλώσσα είναι μηδαμινές έως ελάχιστες γι’ αυτό και οι απαιτήσεις τους δεν είναι τόσο εξειδικευμένες. Αυτούς το σχολείο θα τους αντιμετωπίσει, βέβαια, ως αρχάριους εντάσσοντάς τους σε ξεχωριστά τμήματα και καταρτίζοντας ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Όπως εξηγήσαμε ήδη ο μετανάστης ως ενήλικας είναι ήδη μια διαμορφωμένη προσωπικότητα και αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα αντίδρασης εκ μέρους του σε θέματα που μπορούν να θίξουν την προσωπικότητά του ή να την θέσουν υπό αμφισβήτηση, γεγονός που είναι δυνατόν να δημιουργήσει συναισθηματικούς φραγμούς στην εκμάθηση της δεύτερης γλώσσα.

Ο ενήλικας μαθητής συνήθως δεν επιθυμεί να του συμπεριφέρονται μέσα στην τάξη σαν να ήταν μικρός μαθητής, να καθοδηγείται, δηλαδή, σε κάθε περίπτωση από το διδάσκοντα. Θέλει να παίρνει πρωτοβουλίες και να συμμετέχει στις αποφάσεις που τον αφορούν, να γνωρίζει εάν το σχολείο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του και το κατά πόσο υπάρχει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο ακολουθείται με σοβαρότητα και συνέπεια. Κάνει συχνά εκτίμηση της κατάστασης και της πορείας του και επιθυμεί να είναι αυτόνομος στη μάθησή του, οπότε αυτό που ζητά από το διδάσκοντα είναι να τον διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση δίνοντάς του όλα τα απαραίτητα εφόδια.

Ο ενήλικας γενικά, ακόμη και αν είναι μετανάστης, έχει μεγάλη εκτίμηση στον εαυτό του, θέλει να κάνει προόδους και αυτές να είναι φανερές και στους άλλους, φοβάται μην εκτεθεί, γι’ αυτό είναι λιγότερο «φυσικός» μέσα στην τάξη και σκέφτεται αρκετά πριν απαντήσει στις ερωτήσεις του διδάσκοντα.

Μερικές φορές εξ άλλου το επίπεδο των μεταναστών μας είναι υψηλό και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι γνωρίζουν ήδη άλλες ξένες γλώσσες τις οποίες διδάχθηκαν πριν έρθουν στη χώρα υποδοχής με έναν ορισμένο τρόπο, διαφορετικό από την εφαρμοζόμενη διδακτική μέθοδο. Αυτό είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσκολίες προσαρμογής στη νέα κατάσταση

Ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες μαθητές είναι η αδυναμία τους πολλές φορές να παρακολουθούν ανελλιπώς τα μαθήματα, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τη θέλησή τους. Η λύση κατά κανόνα στις περιπτώσεις αυτές βρίσκεται στις συχνές επαναλήψεις, ο οποίες όμως από ένα σημείο και ύστερα κουράζουν τους τακτικότερους μαθητές και επιβραδύνουν γενικά την πρόοδο της τάξης.

4. Ο χειρισμός του μετανάστη μαθητή

Η πρώτη ενέργεια του διδάσκοντα σε μια τάξη μεταναστών είναι η δημιουργία ανθρώπινης επαφής μεταξύ των μαθητών, συντροφικότητας, αλληλεγγύης, παρά τις διαφορετικότητες που οπωσδήποτε θα υπάρχουν. Παράλληλα όμως θα πρέπει να κάνει τους μαθητές να νοιώσουν ότι είναι αποδεκτοί σαν ξεχωριστές προσωπικότητες μέσα στα πλαίσια της ομάδας και να κατανοήσουν ότι η ιδιαιτερότητα του ενός συμπληρώνει την ιδιαιτερότητα του άλλου. Έτσι, μέσω της αλληλοκατανόησης, οι μαθητές θα μάθουν να συνεργάζονται και να λειτουργούν κατά ομάδες, μέθοδος απαραίτητη για την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας.

Η συμβολή του διδάσκοντα είναι επίσης αποφασιστική στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης τόσο μεταξύ των μαθητών όσο και προς το πρόσωπό του και έχει να κάνει, συν τοις άλλοις, και με την τήρηση κανόνων συμπεριφοράς και λειτουργίας του σχολείου και της τάξης.

Γενικά ο διδάσκων θα πρέπει να δώσει να καταλάβουν οι μαθητές του ότι αυτοί αποτελούν το κέντρο του διδακτικού ενδιαφέροντος και ότι ο ίδιος βρίσκεται εκεί με την ιδιότητα του συντονιστή και του εμψυχωτή και όχι με εκείνη της αυθεντίας στην οποία πρέπει οι πάντες να υποκλίνονται. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να χάσει τον έλεγχο της τάξης επιτρέποντας ατομικές ή ομαδικές παρεκκλίνουσες συμπεριφορές που μπορεί να προσβάλουν τους άλλους και να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στη μαθησιακή διαδικασία.

Θα θέλαμε να κλείσουμε το μικρό αυτό πόνημα με τις απόψεις των Serragiotto και Celentin σύμφωνα με τις οποίες ο σκοπός της γλωσσικής εκπαίδευσης του μετανάστη θα πρέπει να είναι ο εφοδιασμός του με όλες τις κατάλληλες γνώσεις που θα του επιτρέψουν να κάνει μια σε βάθος ανάλυση του κοινωνικού ιστού μέσα στον οποίο καλείται να ζήσει. Αυτό σημαίνει ότι θα του δοθούν τα ερμηνευτικά εργαλεία, οι παράμετροι και οι εννοιολογικές δομές που θα του επιτρέψουν να έρθει σε επαφή με τον άλλο, με τον διαφορετικό με τρόπο κριτικό και εποικοδομητικό. Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιου είδους προσέγγισης δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη γλωσσική επάρκεια, αλλά αφορούν ολόκληρη την προσωπικότητα του μετανάστη.

Βιβλιογραφία

Baldoni P.E. Aprendere e insegnare la comunicazione interculturale

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=381

Baldoni P.E. Introduzione alla comunicazione interculturale

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=382

Baldoni P.E. Problemi interculturali con studenti adulti

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=383

Celentin P. Serragiotto G. Il fattore culturale nell’ insegnamento della lingua

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=433

Luise C.M. Approcci e metodi della glottodidattica

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=465

Zorzi D. Dalla competenza comunicativa alla competenza comunicativa

interculturale

http://venus.unive.it/aliasve/index.php?name=EZCMS&page_id=467

---

[1] Δεύτερη γλώσσα (L2) είναι η γλώσσα που μαθαίνει κανείς (μετανάστης, σπουδαστής κ.τ.λ.) έξω από τη χώρα καταγωγής του.

Ξένη γλώσσα είναι η μη μητρική ή εθνική γλώσσα που μαθαίνει κανείς μέσα στη χώρα καταγωγής του.

Ευχές για τον Καινούργιο Χρόνο

Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών σας εύχεται Ευτυχισμένο τον Καινούργιο χρόνο 2009

Καλώς ήλθατε

Η γλώσσα ενώνει

Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΩΝΕΙ

ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΛΕΜΕ ΕΜΕΙΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΕΓΩ

ΛΕΜΕ ΕΣΕΙΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΕΓΩ

ΛΕΜΕ ΑΥΤΟΣ ΚΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΠΑΛΙ ΕΓΩ

ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟ ΕΓΩ

ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΝΝΟΗΣΟΥΜΕ

ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟ

ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ

Αν η γλώσσα είναι η πατρίδα του καθένα μας και οι λέξεις καταφύγιο επικοινωνίας, τότε στην Ελληνική Γλώσσα, οι μαθητές του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ, ψάχνουν κάθε Κυριακή, τον δεύτερο δικό τους γενέθλιο τόπο.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ

Ο Αλί, η Νίνα, ο Γκιουνές, ο Ασίφ, ο Βαν-Κάι, η Μιμόζα, όλοι αυτοί με τα ασυνήθιστα ονόματα, συναντιούνται μια φορά την εβδομάδα και για 3 ώρες με τους περίπου 20 εθελοντές Έλληνες δασκάλους τους, για να καθίσουν στα θρανία των 14^ου και 15^ου Γυμνασίων Παλαιάς Κοκκινιάς προσπαθώντας να μάθουν Ελληνικά. Τόσο κοντά–τόσο μακριά μας, στα όρια της πόλης μας με τον Πειραιά, στο κτιριακό συγκρότημα των σχολείων που φιλοξενούν τις υπόλοιπες μέρες “κανονικούς” μαθητές, το μάθημα θυμίζει πολύ-πολιτισμική συνάντηση. Δεκάδες Ινδοί, Πακιστανοί σε ποσοστό 50%, Κινέζοι, Ρώσοι, Πολωνοί, Ρουμάνοι, περίπου στο σύνολο 200 ενήλικες άνδρες και λιγότερες γυναίκες, με ή χωρίς άδεια παραμονής, έρχονται με τα τετράδια και τα μολύβια τους, φρέσκοι, Κυριακάτικοι για να μάθουν αλφάβητο και Γραμματική, ενώ αρκετά παιδιά τους απασχολούνται με ζωγραφική και χειροτεχνία, όσο οι γονείς διδάσκονται.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το Σχολείο μας ιδρύθηκε από τον ομώνυμο σύλλογο το 2005 με εκφρασμένο στο καταστατικό του σκοπό να βοηθήσει τους μαθητές του να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες αρχικά στην επικοινωνία και τη γλώσσα, εφόσον δεν υπάρχει θεσμοθετημένη εκπαίδευση μεταναστών από το Ελληνικό κράτος, παρόλο που για την παραχώρηση άδειας παραμονής στη χώρα μας απαιτούνται 100 ώρες εκμάθησης της Ελληνικής Γλώσσας και 50 ώρες Ιστορίας. Η αναγκαιότητα αυτή τους επιβάλλει να διασχίζουν μεγάλες αποστάσεις ερχόμενοι από περιοχές όπως το Ίλιον, το Καματερό, η Νέα Ερυθραία, ενώ βέβαια πολλοί κατοικούν στη Νίκαια, θυσιάζοντας πολλές φορές το ρεπό της Κυριακής, ύστερα μάλιστα από καθημερινά εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες εργασίας με εξαντλητικά ωράρια, επί 6 μέρες την εβδομάδα. Εκτός όμως από τα τυπικά προσόντα που αποκτούν με τη βεβαίωση παρακολούθησης, εκείνο που τους ενδιαφέρει εξίσου είναι να επικοινωνήσουν στα Ελληνικά, ώστε να τα καταφέρουν με τη γραφειοκρατία, να καλυτερέψουν την εργασία τους. “Αν δουλεύεις και ζεις εδώ, η Ελλάδα είναι η δεύτερη πατρίδα σου. Γι’ αυτό πρέπει να μάθεις τη γλώσσα, για να μιλάς σωστά, να γράφεις και να διαβάζεις καλά” λέει ένας μαθητής. “Τώρα που γράφω, μπορώ να σημειώνω εγώ την παραγγελία στο μαγαζί, νιώθω καλύτερα, είμαι … πώς το λέτε … μορφωμένος” μας είπε περήφανος ο Ιμράν όταν στις 13 Απριλίου γυρίσαμε από την εκπαιδευτική εκδρομή με το σχολείο στις Μυκήνες και την Επίδαυρο. Λίγο πριν εκεί αφού ξεναγηθήκαμε στα μνημεία, μιλήσαμε για τον πολιτισμό μας, συζητήσαμε και διασκεδάσαμε, τόσο οι μαθητές όσο κι εμείς οι εθελοντές δάσκαλοι και φίλοι κάναμε ότι πιο επαναστατικό γινόταν. ΓΝΩΡΙΣΤΉΚΑΜΕ. Ο Τζουέλ, 19χρονος μαθητής από το Μπαγκλαντές μας ομολόγησε το βράδυ της εκδρομής “ Πρώτη φορά σε 8 μήνες που είμαι στην Ελλάδα, ΕΧΩ ΦΙΛΟΥΣ”.

ΣΗΜΕΡΑ

Μετά τη τρίχρονη πια λειτουργία του και χωρίς τη παραμικρή βοήθεια από Κρατική Υπηρεσία ή το Δήμο Πειραιά, το Σχολείο προχώρησε και στην οργάνωση δικτύου εθελοντικής νομικής υποστήριξης των μεταναστών για ζητήματα που τους απασχολούν σε σχέση με τις άδειες παραμονής και άλλες νομικές εκκρεμότητες τους. Ταυτόχρονα το σχολείο έχει αναπτύξει συνεργασία με το κέντρο Υποδοχής Μεταναστών της Σάμου και συλλέγει είδη πρώτης ανάγκης για τους μετανάστες που συγκεντρώνονται στο νησί κάτω από τις γνωστές σε όλους συνθήκες.

Και όλες αυτές οι προσπάθειες, επειδή στην Ελλάδα η μεταναστευτική πολιτική είναι ανύπαρκτη, παραχωρώντας τη θέση της στο ρατσισμό, τη ξενοφοβία, την πατριδοκαπηλία, το λαϊκισμό. Οι μαθητές του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ και οι δάσκαλοι και φίλοι ζητάμε μια πολιτική που θα ενσωματώνει στην Ελληνική κοινωνία τους μετανάστες, θα τους εκπαιδεύει, θα τους παρέχει εργασία, θα δίνει την Ελληνική υπηκοότητα στα παιδιά τους που γεννιούνται και σπουδάζουν εδώ, ώστε ισότιμα με τα παιδιά των Ελλήνων, να συμμετέχουν στην Ελληνική παιδεία έχοντας ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις στο Ελληνικό κράτος.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

ΓΝΩΡΙΣΤΕ το Σχολείο μας από κοντά και θα διαπιστώσετε πως η σχέση αυτή προσφέρει μεν γλωσσικές δεξιότητες στους μετανάστες, αλλά και σε όλους εμάς, μέσα από τη γνωριμία μαζί τους, λιγότερες προκαταλήψεις, περισσότερη ανταλλαγή, ώσμωση, αμφισβήτηση της μιας και μοναδικής περιούσιας κουλτούρας και αποδοχή εντέλει της πληθυντικής μας πραγματικότητας.

ΚΑΤΙΑ ΑΓΑΠΟΓΛΟΥ

ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

(ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΚΑΙ ΚΩ – ΠΑΛΙΑ ΚΟΚΚΙΝΙΑ)

14^ο -15^ο ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑ

ΓΙΑ ΤΗ ΛΗΞΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ.

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 7μ.μ.